Helal, dinen yapılması veya yenilip içilmesi yasaklanmayan, serbest bırakılan şey, helal kazanç ise İslam’ın belirlediği ölçülere göre elde edilen gelir demektir. Dinimize göre helal kazanç için çalışmak bir görev olduğu gibi kişiye ibadet sevabı kazandıran erdemli bir davranıştır. Her Müslümanın kendisinin ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin geçimini örfe uygun bir şekilde helalinden temin etmesi insani ve dini görevidir.

İslam, kazancın meşru yollardan ve helal olmasına büyük önem vermiştir. Bu husustaki pek çok ayetten birinde “Ey insanlar, yeryüzünde bulunan maddelerin helal ve temiz olanlarından yiyin…” buyrulmaktadır. (Bakara, 2/168.) Bu ayet, yeryüzündeki maddelerin helal ve temiz olanlarından yenmesini, kötü, yasak ve şüpheli olanlardan kaçınılmasını emretmekte ve helalinden kazanmaya işaret etmektedir.

Dinimizde ticaret, ziraat, sanat gibi alanlar ile kamu veya özel sektöre ait çeşitli iş ve hizmet kollarında fikren ve bedenen çalışmak, meşru ve helal kazanç yolları olarak kabul edilmiştir. Ancak bu yollarla elde edilen kazancın helal olması, işin bütün gerekleriyle en iyi şekilde yapılması, o alanda dinimizce belirlenen prensiplere riayet edilmesi ve yasaklardan kaçınılmasına bağlıdır.

Dinimizin belirlediği ölçülere aykırı olarak elde edilen kazançlar ise haramdır. Kumar, hırsızlık, gasp, rüşvet, faiz, tefecilik gibi yollarla elde edilen kazançlar, fuhuş ve benzeri din ve ahlak dışı yollarla elde edilen servet, hile ve desiselerle devlet malını zimmetine geçirmek, görevi ihmal ve terk etmek suretiyle hak etmeden alınan ücret haksız ve haram kazançlardır. Ayrıca meşru kazanç yollarından birinde çalışılmakla birlikte, işin gereklerini hakkıyla yerine getirmemek, işi savsaklamak gibi yanlış tutum ve davranışların kazancın haram olmasına yol açacağı belirlenmiştir.

İslam helal kazanca böylesine büyük bir önem verdiği hâlde günümüzde bu konuda sergilenen duyarsızlıklar ve zaaflar endişe verici boyutlara ulaşmıştır. Bazı kişilerin, helal-haram ayrımı gözetmeden, nereden ve nasıl olduğuna bakmadan kendilerini para kazanma ve servet edinme hırsına kaptırmaları, onlara ve topluma büyük zararlar vermektedir. Bu itibarla fertte ve toplumda helal kazanç bilincinin yerleşmesi hayati önemi haizdir.

Helal kazanç prensibine riayet etmek, işlerin en iyi şekilde yapılmasına, görev ve sorumlulukların usulünce yerine getirilmesine, emeğin karşılığının ödenmesine, ticaret, sanat ve iş hayatında verimlilik ve kalitenin artmasına, dürüstlüğün yerleşmesine önemli katkı sağlar. Ayrıca fertlerin mutlu ve huzurlu bir hayat sürdürmelerine, dualarının kabul olmasına ve Allah’ın rızasını kazanmalarına vesile olur. Helal kazanç bilinci böylece fert ve toplum hayatında huzur, barış ve güvenin yerleşmesi ve gelişmesine yardımcı olur

Müminin gayesi çok kazanmak değil helal ve temiz kazanç olmalıdır. Helal kazanç da bolluk ve bereket vardır. Haram ise ne kadar çok olursa olsun hayırsız ve bereketsizdir. Dünya ve ahret mutluluğu da helal ve temiz kazançla mümkündür.

Dursun BOZ